Gniazdka z uziemieniem czy bez uziemienia? Co lepsze?

W ofercie producentów gniazdek elektrycznych znajduje się szeroka gama produktów różniących się funkcjami i wyglądem. Jedną z najbardziej istotnych właściwości przy wyborze kontaktów jest obecność uziemienia, która nierzadko jest niezbędna do bezpiecznego korzystania z instalacji elektrycznej w budynku. Dowiedz się, za co właściwie odpowiada uziemienie, w jakich urządzeniach jest konieczne oraz co jest lepsze - gniazdka z uziemieniem czy bez niego?

Jak działa uziemienie w gniazdku?

Uziemienie to standardowy element instalacji elektrycznych w budynkach, gdyż umożliwia codzienne korzystanie z urządzeń zasilanych prądem, takich jak telewizor, lodówka, pralka, odkurzacz, żelazko i wiele innych. Każdy rodzaj domowego sprzętu o dużej mocy może w nieoczekiwanym momencie ulec uszkodzeniu, które spowoduje przepięcie, czyli chwilowy wzrost napięcia w instalacji, przekraczający stałą potrzebną moc 230 V. Uziemienie odpowiada za ochronę przed takimi wzrostami napięcia i może przyczynić się nawet do uratowania życia.

ZOBACZ PRODUKTY!

Często mówimy, że uziemione może być gniazdko lub urządzenie. Zatem na czym to właściwie polega? Uziemienie to tak naprawdę przewód. Do każdego gniazdka, w które wkładamy wtyczkę, dochodzą dwa podstawowe przewody: fazowy i neutralny, które odpowiadają za przepływ prądu i działanie podłączonych urządzeń. Uziemienie jest trzecim przewodem, który od pozostałych różni się tym, że panuje w nim zerowe napięcie. W obrębie jednego budynku wszystkie przewody uziemiające - prowadzone z gniazdek i lamp sufitowych - są połączone w jeden system, którego końcówka, zwana uziomem, jest zakopanym w gruncie metalowym prętem. Stąd związek nazwy przewodu z ziemią. Zadaniem uziomu jest odprowadzanie do gruntu zbędnych ładunków elektrycznych.

Co stałoby się, gdyby uziemienie nie odprowadziło nadmiernej liczby ładunków do gruntu? Nieprawidłowa praca urządzenia podłączonego do gniazdka może spowodować, że jego metalowe części znajdą się pod napięciem, a tym samym będą zagrożeniem dla człowieka. Tak się jednak nie stanie dzięki przewodowi uziemiającemu, który łączy się z obudową, a także z ziemią, której potencjał wynosi 0 V. Potencjał człowieka także jest równy zeru, więc po dotknięciu metalowej obudowy nie grozi nam porażenie prądem. Podsumowując: dzięki uziemieniu ładunki elektryczne, które mogłyby spowodować porażenie prądem, mogą „uciec” do ziemi. Zapewnia to sprawną i bezpieczną pracę urządzeń i instalacji elektrycznych.

Gniazdka z uziemieniem

Gniazdka elektryczne różnią się kolorem, materiałem, z którego je wykonano liczbą kontaktów, dodatkowymi funkcjami, takimi jak wyłącznik, oraz ceną. Dodatkowo mogą posiadać bolec uziemiający. Jest to konieczne do podłączenia wielu urządzeń używanych na co dzień w każdym gospodarstwie domowym. Co więcej, jeśli dany sprzęt ma wtyczkę przeznaczoną właśnie do instalacji z uziemieniem, nie można podłączyć go do kontaktu, który nie posiada metalowego bolca. W przeciwnym wypadku nie zostanie zapewniona dostateczna ochrona przed porażeniem prądem. W skrócie - uziemienie w gniazdku jest niezbędne w przypadku podłączania każdego sprzętu o dużej mocy.

Większość urządzeń, które mają wtyczki bez otworu na przewód z zerowym napięciem, można bez przeszkód podłączyć do gniazdka z uziemieniem. Decydując się na zakup nowych kontaktów, trzeba wziąć pod uwagę rodzaj sprzętu i poszczególnych wtyczek, które będą do nich przypięte. Należy jednak pamiętać, że w domu jest bardzo mało miejsc, gdzie uziemienie na pewno nie będzie kiedyś potrzebne. Rozsądnym wyborem jest więc montaż głównie kontaktów z bolcem ochronnym. Zarówno gniazdka z uziemieniem, jak i bez są dostępne w ofercie takich producentów kontaktów i włączników, jak Berker, Simon czy Hager.

Warto także być świadomym tego, że samo posiadanie przez gniazdo styku ochronnego nie sprawia, że jest ono uziemione. Decyduje o tym wykonanie instalacji i odpowiednie podłączenie kontaktów.

Podłączenie gniazdka z uziemieniem

Podłączenie gniazdka bez uziemienia wykonuje się dziś bardzo rzadko, dlatego warto skupić się na tym, jak prawidłowo wykonać instalację kontaktu z uziemieniem. Ponadto gniazdka typu 2P (pojedyncze bez uziemienia) oraz 2x2P (podwójne bez uziemienia) nie są zalecane przez aktualne przepisy.

Instalację gniazdek można wykonać samodzielnie (bez pomocy wykwalifikowanego elektryka), jeśli w ścianach są już zainstalowane gotowe puszki z przewodami. Rozmieszczanie i tworzenie nowych kontaktów należy natomiast powierzyć specjaliście. Niezależnie od tego, jaki rodzaj gniazdka montujemy, przed przystąpieniem do jakichkolwiek prac konieczne jest wyłączenie prądu. Za pomocą próbnika można sprawdzić, czy przewody w gniazdku na pewno nie są pod napięciem.

Gniazdko z bolcem uziemiającym może być zamontowane w dwóch typach instalacji: TN-C oraz TN-S. Instalacja typu TN-C posiada dwa przewody w puszce elektrycznej, natomiast jako TN-S określa się instalację z trzema przewodami, która stanowi nowsze rozwiązanie.

Podłączenia gniazdka z uziemieniem do instalacji typu TN-S

Żeby prawidłowo wykonać montaż, na początku należy zapoznać się z rodzajami poszczególnych przewodów oraz ich symbolami, które często zastępują nazwy na graficznych schematach podłączania kontaktów:

• przewód fazowy (oznaczenie L) o kolorze czarnym lub brązowym - styk lewy,
• przewód neutralny (oznaczenie N) o kolorze niebieskim - styk prawy,
• przewód ochronny, uziemiający (oznaczenie PE) o barwie zielono-żółtej - styk górny.

Podana wyżej lokalizacja poszczególnych styków może być zastosowana, gdy patrzymy na gniazdko z przodu.

Podłączenia gniazdka z uziemieniem do instalacji typu TN-C

W tym wypadku mamy o jeden styk mniej, ale nie stanowi to problemu w zamontowaniu gniazdka z uziemieniem. Otwieramy gniazdko i wyjmujemy kostkę do montażu przewodów. Tak jak w przypadku trzech kabli, podłączamy przewód fazowy (L) z lewej strony. Drugi przewód, neutralny, podłączamy do bolca (a nie zacisku dla przewodu N). Następnie wykonujemy mostek z bolca do zacisku neutralnego, dlatego czynność ta nazywana jest zerowaniem lub mostkowaniem.

Jeśli przewody zostały odpowiednio połączone, ostatnim etapem instalacji gniazdek z uziemieniem jest zamocowanie całości w puszce. Kontakt należy dokładnie i mocno przykręcić, żeby zniwelować ryzyko wypadnięcia obudowy przez nieprawidłowe odłączanie wtyczki. Po przymocowaniu gniazdka włączamy prąd i także za pomocą próbnika sprawdzamy, czy jest w nim napięcie.

ZOBACZ PRODUKTY!

FAQ:

1. Czym różnią gniazdka z uziemieniem od tych bez uziemienia?

Mają metalowy bolec, który łączy się z przewodem ochronnym w puszce. Wszystkie przewody ochronne (uziemiające) w budynku łączą się z gruntem, odprowadzając dodatkowy ładunek elektryczny, który może znaleźć się na podłączonym do gniazdka urządzeniu wskutek nieprawidłowego działania. Zapewnia to ludziom ochronę przed porażeniem prądem.

1. Kiedy należy zdecydować się na gniazdko z uziemieniem?

Obecnie praktycznie nie montuje się gniazdek bez uziemienia. Gniazda z uziemieniem są konieczne do podłączania sprzętów wymagającego dużej mocy, takich jak telewizor, lodówka, pralka, odkurzacz, żelazko i wiele innych.

1. Do jakich instalacji można montować gniazdka z uziemieniem?

Można je przymocować zarówno do instalacji typu TN-S, czyli mającej trzy przewody, jak i instalacji typu TN-C, mającej dwa przewody.