Kolory kabli elektrycznych — co oznaczają?
Kable elektryczne, a właściwie przewody, mogą sprawiać wiele problemów początkującym. Dany przewód składa się z drutów pokrytych izolacją, które w instalacjach domowych zwykle są białej barwy. Każdy z drutów jest jednak inaczej oznaczony. Co musimy wiedzieć o kolorach przewodów?

Kolory przewodów elektrycznych – co oznaczają?
Chcąc przystąpić do montażu elektryki, musimy poznać podstawy. Nie tylko po to, by wykonać go poprawnie i nie zepsuć naszych instalacji domowych. Przede wszystkim liczy się nasze zdrowie i bezpieczeństwo. Musimy więc poznać funkcję przewodu i wiedzieć, jak go zidentyfikować. To właśnie oznaczają kolory przewodów elektrycznych.
Zewnętrzna izolacja nie jest skomplikowana. Jej przewody są zwykle koloru białego. W przypadku wewnętrznej każda żyła jest inaczej oznaczona — nie bez powodu. Chcąc zamontować włączniki, lampy czy domofony, musimy rozpoznać ich role. Barwy są więc podstawą do ustalenia ich przeznaczenia.
Oznaczenie kabli – L, N, PE
Jeśli chodzi o napięcie przemienne, podstawowy podział to trzy rodzaje: L, N i PE. Stąd kolory kabli w domofonie czy innej instalacji z reguły dzielą się na trzy:
- przewód brązowy lub czarny — przewód fazowy (L);
- kabel niebieski — przewód neutralny (N);
- kabel żółto-zielony — przewód ochronny (PE);
Warto zaznaczyć, że przewody fazowe mogą nieco różnić się kolorystycznie. Jeśli obecne jest więcej faz (wtedy oznaczone jako L1, L2, L3 itd.), pojawiają się również kolejne kolory. Jest to zwykle szary, czerwony i biały. Na szczęście panuje jednak „zakaz” oznaczania ich barwami innych kabli. Dlatego przewód zielony, żółty bądź niebieski nigdy nie będzie dotyczył przewodów fazowych.
Co daje nam znaczenie kolorów przewodów elektrycznych? Co powinniśmy wiedzieć, widząc kolory kabli prądowych?
Przewód fazowy (L)
Ten kabel służy do przesyłania energii elektrycznej – innymi słowy, to właśnie nim płynie prąd. Ze względu na to kontakt z nim może skończyć się porażeniem. Zanim dotkniemy części przewodzącej, zawsze należy zacząć od wyłączenia zasilania. W przeciwnym wypadku instalacje elektryczne mogą stanowić duże zagrożenie. Nie ryzykujmy więc porażeniem prądem elektrycznym.
W przypadku przewodów fazowych mamy do czynienia z różnymi oznaczeniami. To zwykle kwestia liczby żył w przewodzie. Na kolory przewodów fazowych wpływa też producent. Zazwyczaj są to określone barwy — brąz lub czerń. Jednak oznaczenia kabli elektrycznych fazowych mogą być dowolne. Na szczęście nigdy nie będzie to ten, który wskazuje na przewody neutralne lub oznaczenia przewodów ochronnych.
Przewód neutralny (N)
Przewody neutralne oznacza się kolorem niebieskim. Łączą się z neutralnym punktem transformatora elektrycznego, są uziemione. To oznacza, że nie musimy martwić się o napięcie — wynosi ono zawsze 0 V. Jednak kiedy podłączamy przewody instalacji elektrycznej, są one niezbędnym elementem.
Mimo że dotknięcie przewodu neutralnego (N) powinno być bezpieczne, należy być ostrożnym. Nieprawidłowo podłączony kabel neutralny może przenosić energię elektryczną. Niektórzy elektrycy mogą też nie trzymać się wytycznych. Przeznaczenie żyły przewodu może być więc inne, a porażenie prądem to spore niebezpieczeństwo.
Przewód ochronny (PE)
Podobnie jak neutralny, jego barwy nie mogą być używane w innych kablach. Nie jest to niezbędny element w instalacjach elektrycznych, lecz lepiej o nim nie zapominać. Dlaczego? Przewód ochronny zgodnie ze swoją nazwą ma zwiększyć nasze bezpieczeństwo. W przypadku uszkodzeń (np. kontaktu obudowy gniazdka z napięciem fazowym) chroni przed porażeniem elektrycznym. Odprowadza on wtedy potencjał do ziemi lub rozdzielnicy bezpiecznikowej.
Oznaczenie kabli prądowych ochronnych to połączenie zieleni z żółcią. Tak jak z przewodem neutralnym, nie można używać jego barw do przewodu fazowego. Tych kolorów przewodów nie można więc zapomnieć.
Oznaczenia kabli – kolory w starych instalacjach
Może się zdarzyć, że będziemy musieli dokonać zmian w starszych instalacjach. Co wtedy? Okazuje się, że nie zawsze kolory kabli elektrycznych wyglądały tak samo. Możemy natrafić na inne rozwiązania. Należy więc znać oznaczenia kolorów przewodów elektrycznych, które kiedyś funkcjonowały.
Przewód ochronno-neutralny (PEN)
Takie przewody elektryczne łączą znakowanie PE (jak w przypadku przewodu ochronnego) i N (oznaczające neutralne przewody elektryczne). Jak więc wskazuje jego nazwa, sprawuje funkcję obu powyższych kabli.
Oznaczenie przewodów elektrycznych tego typu to połączenie żółci z zielenią. Wygląda więc jak kabel ochronny. Jego końcówka jest jednak oznaczona na niebiesko. W jeszcze starszych instalacjach elektrycznych wygląda jak przewód neutralny.
Przewód zerowy
Niebieskie oznaczenia przewodów elektrycznych niegdyś oznaczały również uziemiony przewód zerowy. Instalacje elektryczne poza fazowym przewodem zawierały wtedy jedynie zerowy.
Oznaczenie kabli elektrycznych prądu stałego
A jeśli nie chodzi o prąd przemienny? W przypadku przesyłania prądu stałego kolorystyka jest bardzo prosta. Oznaczenie przewodów elektrycznych z potencjałem plus ma zawsze kolor czerwony. Przewód z oznaczeniem minus jest barwy czarnej lub niebieskiej. Kolory te bardzo ze sobą kontrastują, co ułatwi nam zapamiętanie ich roli.
Nietypowe kolory przewodów elektrycznych
Jeśli w przewodzie brakuje określonego koloru, który chcemy wykorzystać, oznaczmy go w inny sposób. Oznaczenia przewodów elektrycznych można wtedy dokonać za pomocą taśmy izolacyjnej. To częste rozwiązane w przypadku instalacji elektrycznych w domu, kiedy trzeba dokonać szybkich zmian.
Oznaczenia literowe przewodów – co warto wiedzieć?
System oznaczeń literowych przewodów elektrycznych jest bardzo rozbudowany i obejmuje wiele różnych typów kabli, dlatego w tym miejscu przyjrzyjmy się tylko kilku najważniejszym przykładom.
Przewody z rdzeniową izolacją papierową umieszczoną w ołowianej osłonie oznacza się następująco:
- K – kabel elektroenergetyczny,
- KT – kabel telekomunikacyjny,
- KS – kabel sygnalizacyjny.
Dodatkowe oznaczenia literowe informują o specyficznych właściwościach przewodu, na przykład:
- o – przewód o przekroju okrągłym,
- n – przewód ze wbudowanym elementem nośnym,
- p – przewód o płaskim kształcie,
- P – przewód stosowany w przemyśle,
- M – przewód przeznaczony do instalacji mieszkaniowych,
- W – przewód dedykowany do użytku warsztatowego.
Dzięki tym oznaczeniom łatwiej jest dobrać odpowiedni przewód do konkretnego zastosowania i uniknąć błędów podczas montażu instalacji elektrycznych.
FAQ:
1. Jakie są kolory kabli elektrycznych?
Barwa brązowa lub czarna będzie oznaczać przewód fazowy. Żółto-zielony jest charakterystyczny dla kabli ochronnych, a niebieski dla neutralnych. Każdy inny będzie prawdopodobnie przewodem fazowym.
2. Co da mi oznaczenie kolorów kabli?
Dzięki temu rozpoznamy funkcje danych przewodów. W dodatku będziemy wiedzieć, które nie powinny powodować ryzyka porażenia.
3. Jak inaczej oznaczyć kolory kabli elektrycznych?
Jeśli nie mamy innej możliwości, najlepiej zrobić to taśmą izolacyjną z obu stron przewodu.